Chantale Van Damme runt samen met haar man Rik Dhaese en dochter Fien de azaleakwekerij Dhaese A&R in Oosteeklo. Ze kweken onder het label van de Gentse Azalea, dé Europese erkenning als streekproduct. Het eerste niet-eetbare streekproduct dat Europees erkend werd. 90% van hun bloemen is voor export.

Foto Chantale Van Damme

Chantale: “Al drie generaties lang kweken we azalea’s in onze kwekerij. De azalea indica, voor binnen met specialisatie grote potmaten en azalea’s op stam. Sinds vorig jaar kweken we ook terrasrozen en rhododendrons, zodat we een voldoende groot aanbod hebben. Het kweken van azalea’s vraag enorme investeringen. Het opweken van de struiken duurt 2 tot 3,5 jaar. Terwijl rozen op 1 jaar tijd geteeld worden. Corona heeft de interesse voor tuinplanten zeker aangewakkerd. Een groter aanbod is dus interessant voor de klanten en spreidt het risico meer. Onze afzet gaat voor 90% naar het buitenland, verspreid over heel Europa. Vooral Frankrijk en Italië zijn belangrijke afzetmarkten. Een deel leveren we rechtstreeks, een deel via exportbedrijven. In het binnenland zijn de klanten vooral bloemenwinkels, marktkramers en tuincentra.”

Toen in maart 2020 alle deuren dicht gingen, zat de sierteeltsector met de handen in het haar. Jullie vermoedelijk ook?

“Maart is voor ons elk jaar een belangrijke periode. In die maand staan 10.000 kleurtonende azalea’s, dat zijn planten in bloei, klaar voor export naar Italië, met oog op Pasen. Plots was er geen export mogelijk door de eerste lockdown. Dit kwam heel onverwacht.”

“Een groot deel van die planten moest vernietigd worden, want alles was gesloten en de planten konden maar maximum twee weken bewaard worden. In april gingen de tuincentra gelukkig weer open. Voor ons bedrijf was dit een opportuniteit om kleurtonende rozen te verkopen. Doordat iedereen verplicht thuis zat, was de interesse voor bloeiende planten groot. Dat is zowat het enige voordeel aan corona. De herontdekking van het eigen interieur en tuin. Iedereen wil het gezellig en aangenaam maken thuis. In mei kwamen er meer versoepelingen. Bloemenzaken gingen terug open. Bovendien kunnen we groene azalea’s tijdelijk in de frigo bewaren. Voor Moederdag was het aanbod wel heel groot, waardoor er heel goedkoop geleverd werd. En daarna, eind mei, liep het seizoen van de azalea ten einde. We ontvingen een vergoeding via het noodfonds. Zo konden we onder andere de personeelskost dekken en kon het bedrijf verder draaien. De maandelijkse aflossingen werden voor 6 maanden uitgesteld. Maar dit is eigenlijk geen ideale oplossing. Op het einde moeten deze kosten alsnog betaald worden. Het is enkel uitstel.”

Biedt 2021 betere vooruitzichten?

“Dit jaar maakten we een goede start met de terrasrozen. Het seizoen van de azalea werd in augustus al terug opgestart en er is grote belangstelling. Nu nog steeds. Toch blijft het onzeker afwachten tot nieuwe maatregelen en mogelijk nieuwe lockdowns. Elk land heeft ook andere maatregelen. Die onzekerheid zorgt wel voor moeilijk werken. De vraag naar planten vanuit het buitenland wisselt ook enorm. Uit Frankrijk is momenteel minder vraag, terwijl de vraag uit Italië dan weer groot is. Toch blijft de angst bestaan voor gelijkaardige situaties als vorig jaar. Ook de Brexit vormt een bijkomende belemmering. We hopen dat de extra formaliteiten zullen versoepelen op termijn. Gelukkig regelt de exporteur momenteel alles, dus er is wel nog handel met Groot-Brittanië.”

Heeft die onzekerheid invloed op jullie werking?

“Ja, door die onzekerheid zijn onze kopers een stuk voorzichtiger. Ze kopen geen grote hoeveelheden maar plaatsen eerder regelmatig kleinere bestellingen. Hierdoor is het moeilijk inschatten hoeveel kleurtonende azalea’s we wekelijks nodig hebben. We brengen ze in bloei in de ‘forcerie’ waar we de verwarming, belichting en het energiedoek apart kunnen sturen en zo kunnen inspelen op de vraag. Dat is heel tijdrovend maar zo zijn we zeker van een uitstekende kwaliteit bij levering. En dat is heel belangrijk.”

Loopt de communicatie met jullie klanten nog steeds even vlot?

“Jaarlijks sturen we ons aanbod door naar exporteurs en handelaars. Het grootste deel van onze klanten zijn ons trouw en dankzij onze langdurige relatie met hen blijft het vertrouwen groot. Ook al zien we elkaar niet meer op vakbeurzen. Die zijn allemaal weggevallen door corona. Mijn ouders hadden een bloemenzaak en ik volgde ook een opleiding fleuriste. We maken zelf foto’s van verschillende composities om zo de inspiratie bij de klanten aan te wakkeren. We hebben steeds de reflex om onze planten mooi te presenteren. Mijn man en ik vullen elkaar op dat vlak goed aan. Ik hou me onder andere bezig met de presentatie en hij is producttechnisch heel sterk.”

“De Europese erkenning als streekproduct een terechte erkenning. Wereldwijd is Oost-Vlaanderen de grootste producent van azalea’s. Vele generaties trots vakmanschap.

Foto Chantale Van Damme

Is de opvolging al verzekerd? 

“Ja, maar de opvolging van een familiebedrijf is niet evident. We hebben twee dochters. Onze jongste dochter Fien koos ervoor om het bedrijf verder te zetten. Ook de vriend van Fien heeft interesse in de zaak en staat achter de overname, maar wil zijn eigen vaste job nog niet opzeggen. Uiteindelijk is Fien nog maar 23 jaar. Ze hebben nog wel wat tijd. De besprekingen met de bank, de Boerenbond en de boekhouder zijn wel al gestart. Elk van hen geeft advies, op financieel, familiaal en emotioneel vlak. Het is noodzakelijk om tijdig te starten aan deze voorbereidingen. Ze starten ook best nu al met investeringen in eigen naam te doen. Fien volgt nog een cursus landbouw (A en B) en zal ook nog stage lopen. Hierdoor krijgt ze recht op een subsidie bij overname. We zijn fier op haar en vinden het leuk dat ze dit wil ondernemen. Het is een mooi uitgebouwd bedrijf, dat dan door de vierde generatie gerund zal worden. Toch blijft het een groot risico. De toenemende droogtes die steeds frequenter en langer een probleem vormen, zijn zeker een grote uitdaging. Het is belangrijk om regenwater op te vangen. Dit is absoluut nodig voor een gezonde teelt van planten. We werken momenteel al met zandfilter-recyclage waarbij gietwater en vloeibare meststoffen terug opgevangen en hergebruikt worden. Door verplichte registratie van oa. meststoffen, gewasbescherming en energieverbruik wordt er milieuvriendelijk en duurzaam gekweekt. Op die manier hopen we dat jonge telers kansen krijgen op een bloeiende toekomst.” 

De Gentse Azalea is één van de weinige niet-eetbare Europees erkende streekproducten. Hoe belangrijk is dit label?

“Het is een terechte erkenning. Wereldwijd is Oost-Vlaanderen de grootste producent van azalea’s. Vele generaties trots vakmanschap. De promotie van de Gentse Azalea blijft heel belangrijk. De sector van de azalea mag niet te klein worden, in kader van de erkenning voor gewasbescherming. We zijn enorm fier op onze producten en dit willen we ook blijven uitdragen. Sinds 2012 hebben we een permanente opstelling van de Gentse azalea in het Groot Vleeshuis, het promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten, door EROV uitgebaat in hartje Gent. De sectororganisaties ondersteunen mee dit initiatief. Die stand ga ik maandelijks van nieuwe azalea’s voorzien. Ik vind het fantastisch om combinaties te maken met onze eigen planten. Het Groot Vleeshuis is een mooie etalage en de presentaties worden sterk geapprecieerd door de passanten. Het geeft hen inspiratie om thuis mee aan de slag te gaan.”

Bedankt om lokale bloemen en planten te kopen!

 

Meer info en inspiratie op www.gentseazalea.be

TIP

Azalea’s zijn te koop van +/-half augustus tot +/-half mei. Koop je azalea met kleurtonende knoppen, niet te groen. Geef hem veel licht. Regelmatig water afhankelijk van de grootte van de plant en de temperatuur in de kamer. Nooit in het water laten staan. Of 2 à 3 maal per week de pot een kwartiertje onderdompelen in het water, laten uitlekken en terugzetten. Dan heb je wekenlang plezier van je azalea.