OHMR is een keramische design studio in Maarkedal, waar je terecht kan voor het personaliseren van keramische objecten. Jonas Van Welden richtte zijn bedrijf vier jaar geleden op. OHMR is onlosmakelijk verbonden aan het familiebedrijf Fotokeramiek Van Welden, waar Jonas ook werkt. OHMR verwijst naar de naam van zijn opa, Omer Van Welden, die in 1957 startte met de ambachtelijke productie van porseleinfoto’s op graven. Het bedrijf groeide uit tot een groothandel in de uitvaartsector en werd later opgesplitst.
Jonas, jij hebt eigenlijk twee merken onder je hoede: het familiebedrijf Fotokeramiek Van Welden en daarnaast je eigen project genaamd OHMR. Hoe combineer je deze twee?
Jonas: “Bij Fotokeramiek Van Welden maken we porseleinfoto’s voor de uitvaartsector. Een bedrijf dat gestart is door mijn grootvader, waar ik nu, samen met mijn zus, als derde generatie, insta voor de dagelijkse leiding. Het productieproces is na al die jaren ongewijzigd, want foto’s inpakken in glazuur van keramiek is zeer duurzaam en verkleurt niet door weer noch wind. Je zou het dus eigenlijk een afbeelding voor de eeuwigheid kunnen noemen. Het is vrij arbeidsintensief, omdat elk product anders is, met een andere foto en naam. Dagelijks produceren wij 60 tot 80 porseleinfoto’s. Het bedrijf is ondertussen een gevestigde waarde en geeft me financiële stabiliteit en zuurstof om te investeren in OHMR. OHMR is mijn eigen project, een soort labo, waarbij ik hedendaagse technieken toepas op oude materialen. Hier mag het allemaal wat vrijer en experimenteler zijn. Ik wil me ook niet toeleggen op één niche. Ik bedruk bakstenen, maak gepersonaliseerde keramiek in kleine oplages en leg me ook toe op de restauratie van oude tegels. In Gent restaureren we momenteel een gevel in faience. Hier en daar ontbreken stukken en ik maak die na. Fotokeramiek hebben we administratief sterk vereenvoudigd om zo meer tijd te creëren voor OHMR.”
Wat maakt OHMR juist zo uniek?
“OHMR onderscheidt zich door nieuwe productietechnieken te combineren met klassieke materialen. Wij noemen het zelf een ‘digitale ambacht’. In Antwerpen studeerde ik productontwikkeling, maar de ambacht heb ik geleerd van mijn grootvader. Als kind liep ik vaak rond in het bedrijf en kapte ik zelf nog stenen. Nu is alles gedigitaliseerd. Maar het is niet omdat het productieproces computergestuurd verloopt, dat je geen kennis nodig hebt van het maakproces en de ambacht. Ambachten hebben nogal een stoffig imago, spijtig genoeg. De sector heeft pas toekomst als er ingezet wordt op efficiëntie en wanneer er gebruik kan gemaakt worden van digitale processen.”
Je zegt het nu zelf, ambachten hebben een vrij stoffig imago gekregen over de jaren heen. Wat doe jij bij OHMR om dit patroon te doorbreken?
“Over ambachten hangt vaak een zweem van nostalgie. Maar ambacht hoeft voor mij per definitie niet ‘alles dat met de hand gemaakt wordt’, te zijn. Voor mij gaat ambacht over een productieproces onder de knie hebben. Je materiaal kennen en mogelijke schommelingen in grondstoffen kunnen opvangen, met kennis. Ik zie ambacht eerder als ‘hoe maak ik iets’ en tegenwoordig zijn er andere en betere tools dan een hamer en een beitel bijvoorbeeld. Nu kunnen we grijpen naar 3D-printers, CNC (computergestuurde regeling van werktuigmachines), lasers, 3D-scanners en andere computergestuurde oplossingen. Deze helpen ons om het productieproces te versnellen of zelfs om nieuwere vormgeving te kunnen toepassen op klassieke materialen. ‘Form follows production method’ als het ware! Vandaar mijn grote geloof in ‘digital crafts’ als de weg die we moeten inslaan.”
Als je groot mag dromen: hoe zie je de toekomst van OHMR?
“Ik wil OHMR als merk zeker verder uitbouwen. Maar als ik eerlijk moet zijn, dan zie ik het niet té groot. Ik denk dat we liever klein blijven om op die manier zeer flexibel in de markt te blijven staan. Met ‘groot dromen’ zie ik voornamelijk meer automatisatie in het productieproces. Daarnaast is het gebouw waar we nu zitten best wel groot. We gaan het opdelen in units met een kruidenierswinkel en een café. De focus ligt op lokaal kopen. Zo heeft mijn neef bijvoorbeeld een bio-boerderij genaamd De Zaailing in Nukerke. Hij zou bijvoorbeeld hier zijn producten kunnen verkopen.”
“Mijn creatief proces start steevast bij een concreet probleem. Keramiek heeft veel beperkingen en vereist geduld, veel dingen mislukken ook gewoon, maar uit mislukkingen kan je meestal nog het meest leren.”
Wat is jouw grootste uitdaging momenteel om je bedrijf verder te laten groeien?
“Ik ervaar zelf eigenlijk twee grote uitdagingen. De eerste is om financieel de middelen te vinden voor onze werking en de aankoop van machines. OHMR is een start-up met een focus op experimentatie. Voor experimentatie heb je machines nodig, maar met experimentatie op zich verdien je niet bijster veel. Eenmaal je producten hebt uitgewerkt moeten ze nog markt-klaar worden gemaakt. Dat product moet vervolgens vermarkt worden en eenmaal de bestellingen binnenkomen, moet je ze ook nog kunnen produceren. In dat laatste geval is het niet meer makkelijk om alles alleen te blijven doen. Dit sluit aan bij de tweede uitdaging die ik aanvoel, namelijk het vinden van geschikte mensen om OHMR mee uit te bouwen. Had ik er de budgetten voor, dan zou ik daar iemand fulltime opzetten. Maar die heb ik jammer genoeg niet. Ik bots dus zowel op mijn financiële als mijn tijdslimieten.”
Je experimenteert enorm met vormen, tekeningen, materiaal, … Hoe ziet jouw creatief proces er uit?
“Mijn creatief proces start steevast bij een concreet probleem. In de wazige wereld van vorm en kunst kan ik niet vertoeven. Geef mij maar toegepaste kunst, kijken hoe we iets kunnen maken binnen de beperking van het aangereikte materiaal, in dit geval keramiek. Keramiek heeft veel beperkingen en vereist geduld, veel dingen mislukken ook gewoon, maar uit mislukkingen kan je meestal nog het meest leren.”
Tot slot: Wat is de belangrijkste les die je al geleerd hebt terwijl je dit werk doet?
“Dat er met trage groei niks mis is. En dat je als je een bedrijf leidt eigenlijk nooit gedaan hebt. En dat ik veel zaken moet doen, waar ik eigenlijk niet voor in de wieg gelegd ben, zoals administratie. Het leven van een CEO is niet altijd even glamorous!”
