Kris Colpaert is bedrijfspsychologe en gecertificeerd coach. Ze schreef twee boeken, geeft les aan de Ugent en werkt als HR/change consultant. Kris is tevens veerkracht coach en trainer bij Better Minds At Work. In dat kader gaf ze de lezing ‘Mentaal Kapitaal’ voor EROV in de KBC toren te Gent. Wij spraken met haar over het belang van veerkracht en het voorkomen van een burn-out in een organisatie.
Wat is veerkracht en waarom verdient het meer aandacht?
Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag. Iedereen botst wel eens op een tegenslag in zijn leven, maar elk van ons heeft ook ergens een inherente kracht om terug vooruit te gaan. We leven in een tijdperk waarin we overladen worden met een enorme hoeveelheid informatie, we continu met de buitenwereld willen geconnecteerd zijn en waarin alles heel snel moet gaan. Als we geen zorg dragen voor ons brein is er een grote kans dat we op termijn in een te hoge stress, en in het slechtste geval, burn-out belanden. Veerkracht verhogen is het ultieme tegengif voor burn-out.
Better Minds At Work geeft tal van workshops en lezingen omtrent veerkracht. Wij geloven erin dat investeren in eigen veerkracht leidt tot meer productiviteit en geluk.
Op welke manier heeft een steeds digitalere omgeving invloed op onze vatbaarheid voor stress en burnout?
Dankzij technologie kunnen mensen veel meer taken gaan ‘outsourcen’ waarbij vroeger meer nagedacht werd. Zo hebben we steeds een rekenmachine en een gps bij de hand en liggen de pakketjes die we bestellen gewoon de volgende dag bij ons in de bus. Ons brein wordt dus eigenlijk luier, maar moet tegelijkertijd ook een enorme hoeveelheid aan informatie kunnen verwerken. Als je dan nog eens in een job zit die heel veel van je vraagt, waarin je niet genoeg autonomie hebt, waarin je rol niet duidelijk is,… ben je heel gevoelig voor stress en een burn-out. We moeten onze hersenen dus terug gaan trainen zodat we weerbaarder worden.
We moeten afstappen van het idee dat multitasken ons productiever maakt. Meer ‘singletasken’ vormt de oplossing.
Is veerkracht dan hét wondermiddel tegen burn-out?
Burn-out is een energieziekte. Het is vooral werk gerelateerd, maar is tegelijkertijd een combinatie van werk, persoonlijkheid en persoonlijke leefomstandigheden. Veerkracht is een belangrijke buffer tegen stress, maar is zeker niet hét absolute wondermiddel tegen een burn-out. Belangrijk is bijvoorbeeld ook werken in een positief team, met een begripvolle manager en op een manier waarbij je je werk autonoom kan invullen. In de workshops die ik geef gaan we ook veel dieper in op alle thema’s die in een bepaalde werkcontext relevant zijn.
Op welke manier kunnen mensen werken aan hun eigen veerkracht? Kan je een paar voorbeelden geven?
Ten eerste moeten we afstappen van het idee dat multitasken er voor kan zorgen dat we productiever zijn. We verdelen onze aandacht over verschillende taken tegelijkertijd, maar op het einde van de rit doen we er dubbel zo lang over om alles gedaan te krijgen, ons brein werkt immers zo niet. Een oplossing is dus eigenlijk om meer te gaan ‘singletasken’. Wanneer je een moeilijke taak moet oplossen, is het een goed idee om je af te zonderen van alles dat je zou kunnen afleiden. In plaats van je taken te verdelen over de beschikbare werkuren, is het beter je bewust te zijn van de momenten waarop je aandacht het scherpst is. De moeilijke taken kunnen dan ingeplandworden. Volgens het pareto-principe zouden mensen 80% van hun taken gedaankunnen krijgen op 20% van hun tijd, op voorwaarde dat ze 100% gefocust te werk gaan. We worden dus betaald om veel uren te doen, terwijl we daarom niet het meest efficiënt werken.
Wat kunnen managers gaan doen om mensen op de werkvloer weerbaarder te maken?
Het is goed om zich heel bewust te worden van de druk die mensen ervaren omwille van hun job, om stress signalen te herkennen. Bepaalde veranderingen in gedrag kunnen hiervoor een goed signaal zijn. Als je bijvoorbeeld ziet dat iemand opeens heel apathisch wordt terwijl die vroeger altijd degene was die actief meedacht, of wanneer iemand plots meer ziek valt of heel cynisch wordt… is het hoog tijd voor een gesprek. Empathisch leiding geven maakt het verschil tussen een manager en een goede manager. Het houdt in dat leiders goed opletten, dingen durven benoemen en mee nadenken hoe bepaalde zaken kunnen worden opgelost.
Veerkracht verhogen is het ultieme tegengif voor burn-out
Als digitalisering zo’n belangrijke invloed heeft op onze hersenactiviteit, hoe voorspel je dan dat de arbeidsmarkt er in de toekomst uit zal zien?
We komen in een fase terecht waarin mensen zich ook meer zorgen beginnen te maken over hun jobs door de digitalisering en de robotica. Elke Geraerts (Managing Partner van Better Minds At Work, en auteur van het boek ‘Mentaal kapitaal’) bracht net haar nieuwste boek ‘Authentieke Intelligentie’ uit. Daarin legt ze uit wat mensen uniek maakt en wat hen onderscheidt van computers, namelijk onze hersenen. De mens zal altijd de vrijheid hebben om zijn hersenen te gaan herprogrammeren. In tegenstelling tot computers kunnen wij creatief denken, empathisch handelen en bewust ‘neen’ zeggen tegen dingen. Digitalisering zal de wereld veranderen, maar wat het allerbelangrijkste is, is hoe mensen hier mee om gaan.
Je schreef zelf ook een boek, namelijk ‘Vijftig Tinten Wijs’. Hoe kadert dit boek zich in dit thema?
Mensen die de kaap van 50 bereikt hebben, maken zich vaak zorgen over wat deze leeftijd betekent in hun carrière en in hun algemeen welzijn. Allees hangt af van onze mindset en hoe we omgaan met verandering. Levenslang leren, netwerken, durven stilstaan zijn zo nog maar een paar voorbeelden van onderwerpen die aan bod komen. Langs de andere kant heeft de werkgever natuurlijk ook een belangrijke opdracht om hun 50-jarigen veel sneller te laten omvormen en zich voor te bereiden op een digitale transformatie.
