Frederik De Bosschere is strateeg bij In The Pocket, dat strategisch en technologisch advies geeft en digitale producten bouwt voor klanten. Hij schrijft tweewekelijks een opiniestuk voor vrtnws.be over digitale technologie.
Wat doet In The Pocket en hoe gaan jullie klanten om met het digitale verhaal?
‘Met In The Pocket maken we digitale producten voor klanten als Colruyt, Bancontact en grote mediabedrijven, zoals apps, webapplicaties, virtual reality en augmented reality. Tien jaar geleden was digitaal en ‘mobile’ een echt randverhaal, een uitsmijter, iets wat een marketingcampagne eventueel kon versterken. Maar voor veel bedrijven vandaag wordt dit core-business. Dit is voor veel bedrijven een hele grote uitdaging omdat het digitaal super snel gaat met steeds meer kanalen en technologieën. De klant verwacht vandaag zowel online als fysiek, een enorm hoog serviceniveau. Amazon is hier het geknipte voorbeeld. Dankzij hun hoogtechnologische bedrijfskern, leggen ze de lat continue hoger qua klantervaring. Hierdoor geeft Amazon iedereen het nakijken, in om het even welke sector zij betreden. Je ziet de aandelen van andere bedrijven onmiddellijk dalen, omdat Amazon meedogenloos voor klantgerichtheid gaat. Veel bedrijven hebben het al lastig om digitaal bij te benen en dat wordt er zeker niet minder op.’
Hoe gaan jullie tewerk in het zoeken naar creatieve oplossingen?
‘We moeten vaak over de landsgrenzen heen kijken. Hierbij extrapoleren we vaak voorbeelden uit andere bedrijven of sectoren. Stel, je bent een interimbureau en je moet profielen matchen. Hierbij kan je kijken naar wat concurrenten doen met apps en websites. Maar een bedrijf zoals Airbnb matcht ook vraag en aanbod. Je kan kijken wat platformen, die in een totaal andere business zitten, doen om die instroom te verzekeren. Bedrijven moeten vandaag de vaardigheid bezitten waarbij ze weten hoe je om moet gaan met digitalisering. Je hoeft niet persé te weten wat er onder de motorkap gebeurt, maar je dient wel te weten waarvoor je de technologieën allemaal kan gebruiken. Je hoeft niet zelf intern al die competenties hebben. Het worden er alleen maar meer en die ‘war for talent’ is erg groot voor dit soort profielen. Je hebt vooral nood aan een technologiemanager die het overzicht kan bewaren, die de nieuwe technologie ziet aankomen en het ingrijpende karakter ervan op je business kan beoordelen. De vaardigheden die vandaag en in de nabije toekomst nodig zijn, zijn creatief en probleemoplossend denken. Wij gebruiken vaak ‘design thinking’, een methodiek die al heel lang bestaat. Hierbij kijk je naar het probleem dat je probeert op te lossen en vertrek je heel sterk vanuit die nood, los van mogelijke kanalen en technologieën die je hiervoor kan gebruiken. In welke soort business zit ik nu eigenlijk? Wat zijn de diepmenselijke of economische problemen die ik aan het oplossen ben? Dat moet je definiëren en dat is vaak een probleem bij bedrijven. Ze kennen hun missie niet exact en leggen de focus enkel op ‘het maken van’. Eenmaal je die missie kent, moet je ook heel creatief kunnen denken aan veel oplossingen. Hier hebben bedrijven het opnieuw moeilijk en zetten alles vaak direct in op één piste.’
Virtual reality en artificial intelligence zijn voor velen echte toekomstbegrippen. Hoe zie je die nieuwe technologieën evolueren naar 2030?
‘Je hebt innovaties op kanaalniveau, zoals virtual reality, voice assistance en slimme luidsprekers en daarnaast innovaties die ‘enabling technologieën’ zijn, zoals artificial intelligence en blockchain*. Dit zijn erg ingrijpende technologieën die volledig nieuwe mogelijkheden gaan teweegbrengen of een volledige manier van werken. Innovaties gaan allemaal door de Gartner Hype Cycle met pieken, dalen, teleurstellingen. Blockchain zit momenteel op de hoogste piek. Het is heel ontluikend, maar niet makkelijk om te begrijpen. Want het is geen systeem dat fysiek bestaat, dat je plotseling digitaal vertaalt. Momenteel is er heel weinig expertise en bestaan er vooral slechte voorbeelden, maar blockchain zal wellicht even ingrijpend zijn als de notie ‘databank’ enkele jaren geleden. Jullie spreken over 2030, maar ik vind 2021 al ver, omdat die innovaties sneller komen dan wij verwachten. Kijk maar naar de doorbraken van Apple en Google. Zij komen bijna ieder half jaar met iets nieuw waarvan we dachten dat die er pas binnen 2 jaar zouden zijn. De vraag is niet of het komt, eerder wanneer!’
‘Elk bedrijf heeft nood aan een technologiemanager die het overzicht kan bewaren, die de nieuwe technologie ziet aankomen en het ingrijpende karakter ervan op je business kan beoordelen.’
Voor veel bedrijven is dit nog een ver-van-mijn-bedshow. Heb je advies voor hen?
‘Bij de mogelijk impact van bedrijven zoals Amazon, zie je vaak sceptische reacties als ‘we zullen nog wel eens zien’. Veel bedrijfsleiders zijn er ook van overtuigd dat hun business zo specifiek is, dat het voor hun niet van toepassing zal zijn. Het is voldoende dat er één concurrent een nieuwe technologie onder de knie krijgt, en dan ziet de volledige sector de voordelen ervan. Hier heb je ook vaak te maken met het ‘innovators dilemma’. Marktleiders hebben geen incentive om te blijven innoveren. Ze staan al aan de top. Velen verkijken zich op hun eigen businessmodel waarvan ze denken dat het kan blijven werken. Innovatie gaat gepaard met exponentiële curves. Wij denken meestal dat het veel geleidelijker zal verlopen. De curves komen er veel sneller aan dan de mensen doorgaans denken. Eigenlijk moet je jezelf disrupten, zodat niemand met jouw vis gaat lopen. Dit raakt makkelijk verloren in de dagdagelijkse beslommeringen. Maar een strategie uitschrijven waar je je jaren aan kan houden, bestaat niet meer. De grote uitdaging is een cultuur in je bedrijf krijgen waarbij je heel kort op de bal kan spelen.’
Welke invloed hebben nieuwe technologieën op onze jobs?
‘Heel veel kantoorjobs zijn zo uitvoerend en repetitief. Een intelligent systeem zou dit perfect kunnen overnemen. Het fantastische aan technologie en het digitale verhaal is dat die kanalen de norm worden en een enorme jobcreatie met zich meebrengen. Dat betekent dat we sterk zullen moeten nadenken over de rol van werk in onze toekomst. Landen met technologische achterstand, springen ons nu voorbij omdat zij geen oude systemen hebben die ze in stand moeten houden. Encryptie en blockchain werken enorm goed in ex-Sovjetlanden, omdat zij geen zwaar overheidsapparaat hadden waardoor ze makkelijker in technologische oplossingen gingen denken. Het notariaat in Georgië werkt volledig op blockchain en je betaalt er 200 of 300 euro aan registratiekosten. Ik zou dat fantastisch vinden mocht ons notariaat sneuvelen door de blockchain. Het doemdenken is dat technologie veel jobs wegneemt, terwijl technologie de eigenschap heeft veel te ‘reshuffelen’. Een kleine electro-winkel kan niet meer op tegen bvb. Coolblue met lage prijzen en een hoog serviceniveau. Daar tegenover schept e-commerce veel banen voor zelfstandigen in bijberoep omdat die weinig opstartkosten hebben dankzij e-commerce.’
Zou het onderwijs meer moeten inzetten op technische vakken en nieuwe vaardigheden?
‘Momenteel levert het onderwijs mensen af waarvan hun skillset alweer gedateerd is. Jobs in de technologische sector zijn er, geraken niet ingevuld en komen er alleen nog maar bij. Iedereen vist in dezelfde kleine vijver. Maar zelfs de opleidingen die er geschikt voor zouden zijn, leveren niet steeds de juiste mensen. In The Pocket werkt samen met die scholen om de juiste profielen te bekomen. Ons onderwijs brengt ook weinig soft skills aan, zoals samenwerken, plannen van werk. Ook daar zit nog potentieel.’
‘De grote uitdaging is een cultuur in je bedrijf krijgen waarbij je heel kort op de bal kan spelen.’
Er zijn dus veel opportuniteiten en kansen, maar is er een keerzijde?
‘Er zijn inderdaad veel kansen, de moeilijkheid is hoe je er als bedrijf operationeel mee omgaat. Als je een industrie hebt met hoge volumes en lage marges, dan is het niet evident om 2.5% in R&D te steken. Maar het is ergens noodzakelijk. In het buitenland gaan grote bedrijven dieper om meteen volume te pakken, gebaseerd op durfkapitaal. Winner takes all. Bij In The Pocket vragen we ons vaak af: ‘wat is de return on investment?’, maar je moet je ook afvragen: ‘wat is de kost als je het niet doet?’ Want dan kan het plots gedaan zijn, denk maar aan Nokia en Microsoft. Technologie is niet langer iets apart. Technologie zit in de kern. Digitaal is wat je bent, het is je DNA. Digitale geletterdheid is belangrijk, maar een enorme uitdaging. Velen zijn al uit de boot gevallen of zullen er nog uitvallen.’
*Blockchain is een nieuwe manier van gegevensverzameling en kan het best vergeleken worden met een grootboek waarin alle gegevens onder elkaar verzameld worden. Het bijzondere aan blockchain is dat dit mogelijk is zonder een centrale autoriteit waardoor het vervalsen van de vastgelegde gegevens niet mogelijk is door één centraal punt te corrumperen. Met de blockchaintechniek kunnen veel gecentraliseerde gesloten registers en databases gebruiksvriendelijker, goedkoper en sneller gemaakt worden. Blockchain is de datastructuur achter Bitcoin en heeft de mogelijkheid om onze financiële sector, eigendomssector en overheid te revolutioneren.
