PachaGreens is een kwekerij gespecialiseerd in het telen van microgroenten. En neen hoor, dat zijn geen miniworteltjes of minibroccoli’s. Microgroenten zijn jonge scheutjes van planten waar later groenten aan groeien. Ze worden vaak gebruikt in restaurants als decoratie voor gerechten. Zonde, vindt zaakvoerder Tom De Windt. De scheutjes zijn namelijk niet alleen super lekker, ze zouden ook nog eens enorm voedzaam zijn. Met PachaGreens maakt hij er zijn missie van om microgroenten volwaardig onderdeel van het gerecht te laten uitmaken. Een product met heel wat duurzaam groeipotentieel.
Wat betekent duurzaam ondernemen voor jou?
Tom: “Voor ons gaat duurzaam ondernemen steeds over het creëren van een totaalplaatje. Vaak start het klein, met één aspect uit je bedrijf. Maar daar kan het volgens mij nooit bij blijven als je écht een verschil wilt maken. Uiteraard moet je klein beginnen maar als je van duurzaam ondernemen je missie maakt, gaat de bal al snel aan het rollen. PachaGreens is afgeleid van ‘pacha mama’. Dat betekent ‘moeder aarde’ in het Quechua. Toen ik PachaGreens 5 jaar geleden opstartte, zat duurzaamheid al meteen in onze intrinsieke waarden vervat. Het is nooit een optie geweest om het anders aan te pakken. Je voelt onze missie zowel in ons type product, als in het proces waarop het geteeld wordt en de manier waarop we het bedrijf willen runnen.”
Is het moeilijk om altijd de juiste duurzame keuzes te maken?
“Ik vergelijk ondernemen, en dan zeker duurzaam ondernemen, vaak met mijn reis naar Santiago de Compostela. Toen ik aan die reis begon, leek het einde zodanig onbereikbaar dat ik niet goed wist hoe eraan te beginnen. Na een paar dagen ging alles beter. Op een bepaald moment denk je zelfs niet meer na over het aantal kilometers dat je die dag afgelegd hebt of hoever je nog moet. Het belangrijkste dat je moet doen, is ‘s morgens opstaan, je rugzak aandoen en dan gewoon vertrekken. En dan kom je er uiteindelijk wel. Bij duurzaam ondernemen geldt hetzelfde principe. Je begint met het zetten van kleine stapjes. Soms neem je de verkeerde route en dan moet je weer even terugwandelen. Maar uiteindelijk kom je er wel. Het belangrijkste is volgens mij om te weten waar je nu staat, waar je naartoe moet, en welke stappen je moet zetten om tot je eindpunt te geraken. Door stap voor stap doelgericht dingen te veranderen, maak je op langere termijn wel een groot verschil.”
Op welke manier is jullie product een duurzaam product?
“Het enige dat een microgroente nodig heeft om te groeien is water, warmte en licht. Het telen van microgroenten is op zich iets heel duurzaam. Het heeft een minimale input nodig, maar genereert een grote hoeveelheid aan voedingswaarde. Er zit volgens ons dus nog heel wat onbenut potentieel in! Doordat wij in België het perfecte kasklimaat hebben, gaat het productieproces ook zeer snel. Als de omstandigheden goed zijn, kunnen we tussen de 7 en 14 dagen oogsten. Ook al hebben we een beperkte oppervlakte ter beschikking, we hebben toch steeds een grote hoeveelheid aan producten.”
En geldt dat ook voor de processen?
“Jazeker! In heel ons systeem heeft alles een tweede nut. Het substraat waarop we telen komt van houtzagerijen. Dat is vaak de overschotjes van balken die ze niet kunnen gebruiken die ze gaan versnipperen. Dat krijgt dan een hittebehandeling om te steriliseren en tenslotte gaan we daar voeding en microferm aan toevoegen. Het substraat wordt achteraf gecomposteerd. Momenteel zijn we aan het bekijken om daar dan nog champignons op te kweken of om het compost te gebruiken als mengeling om akkers te voeden.”
Wat is volgens jou een struikelblok in je bedrijf, zoals dit nu georganiseerd is?
“Als ondernemer in een sterk groeiend bedrijf, heb ik soms het gevoel dat het werk maar blijft komen. Het is een gevaar om jezelf daarin te verliezen. Momenteel is PachaGreens nog te veel ‘Tom De Windt’. Dat gegeven brengt de duurzaamheid van ons bedrijf natuurlijk wel wat in het gedrang. Neem mij hier weg en een groot stuk van het bedrijf valt in elkaar. Mijn volgende taak is dus om ervoor te zorgen dat we als bedrijf niet meer zo afhankelijk zijn van mij als persoon. Mijn personeel kan me hier gelukkig goed in steunen. Ik probeer me steeds kwetsbaar en open op te stellen als leidinggevende. Daarnaast geef ik mijn medewerkers zoveel mogelijk autonomie in hun job. Ik voel dat dat zowel voor mij als voor hen een grote meerwaarde is.”
Dat klinkt alsof jouw team heel erg belangrijk voor je is?
“Absoluut! Goed met je mensen kunnen omgaan, is volgens mij ook een absolute voorwaarde om je bedrijf duurzaam te kunnen noemen. Iedereen werkt bij ons deeltijds. We hebben daarvoor gekozen omdat ik de work-life balance van mijn medewerkers heel hoog in het vaandel draag. Als mensen zich naast hun werk ook kunnen ontwikkelen op andere facetten, zullen ze met meer plezier naar het werk terugkomen. Ik ben ook streng als het aankomt op selecteren van nieuw personeel. Als je ondernemer bent, is de kunst om te relativeren heel belangrijk. Er gebeuren constant tegenvallers. En de manier waarop je daarmee omgaat, bepaalt hoe stevig je in je schoenen blijft staan. Mensen die zeer negatief in het leven staan en veel zagen en klagen, hebben hier geen plek. Ik ben zeer beschermend over de sfeer op het werk.”
Wat zie jij als een belangrijke uitdaging in de toekomst voor PachaGreens?
“Nu de opstart achter de rug is, wil ik vooral werken aan schaalvergroting. Als je echt een impact wil hebben, kan je niet anders dan mee te gaan met de grotere jongens. Dat brengt natuurlijk wel een belangrijke uitdaging met zich mee. Want wanneer je de opbrengsten van je bedrijf laat afhangen van één enkele grote speler, dan kan je ook al snel een groot stuk van je inkomsten verliezen als die wegvalt. Dus de uitdaging zal volgens mij zijn om dit verder uit te bouwen en zo minder afhankelijk te worden van andere partijen. Daarnaast kan concurrentie volgens mij ook een pittige uitdaging vormen. Het is vrij innovatief waar we hier mee bezig zijn. Voorlopig zijn we nog steeds één van de enige die microgroenten teelt zoals wij dat doen. De nieuwe zijn vaak heel kleinschalige kwekers. Ik weet hoe ingewikkeld het is om uit te bouwen wat wij hier doen. Maar nieuwe grote spelers zouden het wel een stuk spannender kunnen maken.”
Om af te sluiten Tom, wat is jouw ultieme tip voor andere ondernemers als het aankomt op duurzaam ondernemen?
“Vaak zien ondernemers het te groot in, zodat ze schrik krijgen om eraan te beginnen. Je mag zeker groot dromen, maar start heel klein en weet welke richting je uit wilt. Laat je omringen door de juiste mensen en begin er gewoon aan. Je zal merken dat de bal snel aan het rollen zal gaan!”
Heb jij een bedrijf in de voedingssector en wil je zelf stappen zetten richting duurzaam ondernemen?
Schrijf je nu in voor het traject ‘Hello Future, How can I help?’
Voor dit traject slaan EROV en Flanders’ FOOD de handen in elkaar met als doel om kmo’s in de voedingssector op weg te helpen naar een duurzaam businessplan en een duidelijke toekomststrategie. Op 3 workshopdagen (30 maart, 20 april en 11 mei) ga je langs bij ondernemers die al stappen gezet hebben op dit duurzaamheidstraject. Ook ga je samen met Peter De Pauw van Strategies & Leaders op zoek hoe je duurzame, laagdrempelige stapjes kan zetten in jouw businessplan.
